fbpx

რას წარმოადგენს ადრონული თერაპიის ქუთაისის ცენტრი?

დღეს საინფორმაციო სააგენტოებმა გაავრცელეს ცნობა იმის შესახებ, რომ საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ბატონი ირაკლი ღარიბაშვილი პირადად დაესწრო და მანვე მონაწილეობა მიიღო ქუთაისში ადრონული თერაპიის ცენტრის მშენებლობის საძირკვლის ჩაყრაში.

ჩვენი მკითხველისთვის საინტერესო უნდა იყოს, თუ რას წარმოადგენს ადრონული თერაპიის ცენტრის ძირითადი მოწყობილობა, ე.წ. სინქროტრონი.

თავაზობთ “იქს-ნიუსის” მიერ მოპოვებულ ექსკლუზიურ ინფორმაციას ამ თემაზე:

რა არის სინქროტრონი ?

სიმსივნეების მკურნალობა ადრონული თერაპიით მოიცავს  ნაწილაკების ურთულესი ამაჩქარებლის გამოყენებას, რომელსაც სინქროტრონი ეწოდება. მისი ფუნქციაა ატომების გამოყოფა და სუბატომური ნაწილაკების (პროტონები და ნახშირბადის იონები) სხივების შექმნა, რომლებიც მიმართულია კიბოს უჯრედებზე მათი განადგურების მიზნით.

სინქროტრონის ტექნოლოგია მსგავსია CERN-ში (ჟენევა)განლაგებული ამაჩქარებლისა, მაგრამ, ფიზიკის ლაბორატორიებში გამოყენებული ამაჩქარებლებისგან განსხვავებით, ეს სინქროტრონი შეიქმნა და აშენდება სპეციალურად კიბოს პაციენტების სამკურნალოდ.

ქუთაისში განსალაგებელი სინქროტრონი არის უნიკალური კონსტრუქციის სინქროტრონი,  რომელსაც შეუძლია ნახშირბადის იონების ამოღება ატომიდან, ანუ იმ ნაწილაკებისა, რომლებიც ყველაზე ეფექტურია რადიორეზისტენტული ან არაოპერაციული სიმსივნეების სამკურნალოდ.

ჯერჯერობით  მსგავსი მხოლოდ ხუთი ცენტრია მსოფლიოში.

როგორ მუშაობს სინქროტრონი?

სინქროტრონი, რომელიც მდებარეობს ბუნკერში 1600 კვ.მ. ადრონული ტერაპიის ცენტრის  შენობის გულში, დამზადებულია რგოლის სახით 25 მ დიამეტრით და გარშემოწერილობით 80 მ. იზოლირებულია 2-დან 6 მ სისქის რკინაბეტონისგან დამზადებული რადიაციული ფარებით. ფარები აუცილებელია ცენტრის ვიზიტორების რადიაციისგან დასაცავად.

რგოლის შიგნით ორ განსხვავებულ უბანში არის ორი მოწყობილობა სახელწოდებით “წყაროები”, საიდანაც გენერირდება  თერაპიაში გამოყენებული ნაწილაკების სხივები. წყაროების შიგნით არის პლაზმა, რომელიც წარმოიქმნება გაზის ატომებით ელექტრონების გარეშე. ეს ატომები ამოღებულია ელექტრომაგნიტური ველების და რადიო სიხშირეების გამოყენებით, შემდეგ ირჩევენ პროტონებს და ნახშირბადის იონებს. ამრიგად, იბადება სხივების „პაკეტები“, რომელთაგან თითოეული შედგება მილიარდობით ნაწილაკებისგან.

ეს პაკეტები წინასწარ აჩქარებულია და იგზავნება სინქროტრონში, სადაც თავდაპირველად მოძრაობენ დაახლოებით 30000 კმ/წმ სიჩქარით. შემდეგ ისინი აჩქარებენ 250 მევ კინეტიკურ ენერგიას პროტონებისთვის და 4800 მევ ნახშირბადის იონების კინეტიკურ ენერგიამდე (1 მევ, ტოლია 1 მილიონი ელექტრონ ვოლტისა და ის  არის ენერგიის ერთეული, რომელიც გამოიყენება ფენომენების გასაზომად ატომურ და ბირთვულ დონეზე). ამ სიჩქარის მისაღწევად, პაკეტები ნახევარ წამში გადიან დაახლოებით 30000 კმ-ს, რის შემდეგაც ისინი იგზავნება სამ სამკურნალო ოთახში.

როგორ ხდება პაციენტის დასხივება?

სხივი, რომელიც ურტყამს სიმსივნურ უჯრედებს, არის ერთგვარი „ფუნჯი“, რომელიც მოქმედებს 200 მიკრონი (მილიმეტრის ორი მეათედი) სიზუსტით. ეს სიზუსტე შესაძლებელია დაცული იყოს იმის წყალობით, რომ:

ხდება პაციენტის უწყვეტი მონიტორინგი ვიდეოკამერების საშუალებით ინფრაწითელი გამოსხივებით, მოძრაობების გაზომვა სამგანზომილებიან რეჟიმში;

მოქმედებს ორი მაგნიტი-სკანერი, რომლებიც სხივის მონიტორინგის სისტემების ინდიკატორებზე დაყრდნობით მოძრაობენ „ფუნჯი“ სიმსივნის კონტურის გასწვრივ.

ამრიგად, განყოფილების მიხედვით, სიმსივნე გავლენას ახდენს ერთი განყოფილებიდან მეორეზე (უფრო ღრმა) გადასვლით და ეს ხდება სხივის ენერგიის გაზრდით.

მთელი დასხივების პროცედურა გრძელდება მხოლოდ რამდენიმე წუთი, პროცედურების რაოდენობა დამოკიდებულია პათოლოგიის ტიპზე. პროტონების გამოყენებისას საშუალოდ საჭიროა 35 პროცედურა, ნახშირბადის იონების გამოყენებისას საშუალოდ 16 პროცედურა.

როგორ დაიბადა სინქროტრონის პროექტი?

ქუთაისის ადრონული თერაპიის ცენტრის სინქროტრონის პროექტი არის უნიკალური (ერთადერთი ეგზემპლარი). მისი შექმნისას გამოყენებულმა მიდგომამ საშუალება მისცა დაზოგა მისი განხორციელების ხარჯები და, ამავდროულად, მიაღწია პროფესიონალიზმის მაღალ დონეს: ის ბევრისთვის გახდება მოდელი. საერთაშორისო დონეზე, დაახლოებით ათი მსგავსი პროექტი ელოდება დამტკიცებას და დაფინანსებას, ყველა მათგანი ეყრდნობა უკვე აპრობირებულ ცენტრებს, როგორც პარტნიორს, რათა უზრუნველყოს ტექნიკური და სამედიცინო მხარდაჭერა მათი მიზნების მისაღწევად. ეს ინიციატივები უდავოდ უპირატესობაა როგორც იმიჯის, ისე უნარებისა და ტექნოლოგიების გავრცელების თვალსაზრისით.

გაუზიარე!

Shares

კომენტარის დატოვება